Του Παναγιώτη Φλωρίδη

Πριν κάποια χρόνια στη Θεσσαλονίκη παρακολουθούσαμε μια μουσικοθεατρική παράσταση με θέμα την Αλωση. Κάποια στιγμή, στην κορύφωση του δράματος, η βασική χορωδία απέδιδε τον θρήνο για τον χαμό της Πόλης. Κι ενώ ακουγόταν το “Πάρθεν η Ρωμανία...” η χορωδία άρχισε να κραυγάζει εντελώς θριαμβευτικά (!) το “Εάλω η Πόλις!”. Και ξανά, και πιο θριαμβευτικά “Εάλω η Πόλις!”. Και είχαν μια τρελλή χαρά που “Εάλω η Πόλις”. Ο πάντα σκωπτικός κι ετοιμόλογος φίλος (Κ. Φαλκώνης) μου ψιθύρισε:

-Να δεις που την παράσταση την χρηματοδότησε το Τουρκικό Προξενείο!

Το ιλαροτραγικό περιστατικό μας ήλθε στο νου την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου. Ο Ι. Ναός της Παναγίας του Κιλκίς είχε την τιμητική του. Πλήθος πιστών παρακολούθησε τη λειτουργία και την Περιφορά της Εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Μέχρις εδώ όλα καλά και τιμημένα. Με το πέρας της Περιφοράς όμως, οι παρόντες πιστοί αλλά και όλη η πόλη, έζησαν το σοκ. Ακόμη εντονότερο απ’ το “Εάλω η Πόλις”. Ο ουρανός γέμισε πυροτεχνήματα, φωταψίες, βαρελότα. Χαμός και ορυμαγδός! Τί γιόρταζαν οι αθεόφοβοι εμπνευστές του πανηγυριού; Την Κοίμηση της Θεομήτορος; Δεν γνωρίζουν ότι Κοίμησις σημαίνει Μετάσταση, θάνατος εν τέλει; Είμαστε μες στην καλή χαρά και πανηγυρίζουμε επειδή εκοιμήθη η Παναγία;

Και μη βγουν τίποτε αυτοσχέδιοι θεολόγοι και θεολογούντες για να μας πουν ότι “ο θάνατος, θανάτω πατείται κλπ” και πρέπει να πανηγυρίζουμε, γιατί τότε τα μεγαλύτερα πανηγύρια και οι ουρανομήκεις ιαχές θα έπρεπε να συμβαίνουν την Μεγάλη Πέμπτη. Την ώρα που ο Ιησούς σταυρώνεται και παραδίδει το πνεύμα Του επί του Σταυρού. Την ώρα δηλαδή που ακούγεται το “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...” και ειδικά με το “Τετέλεσται”, τότε ν’ αρχίζουν τα βαρελότα και οι ζητωκραυγές. Οχι το αναστάσιμο Μ. Σάββατο προς Κυριακή.

Κάτι παρόμοιο, ευτυχώς σε αποκλιμακούμενη ένταση, συμβαίνει και με την Επέτειο της Γενοκτονίας του Ελληνισμού του Πόντου. Ιδίως στην αρχή της καθιέρωσης της 19ης Μαΐου ως επετείου, πολλά ποντιακά σωματεία οργάνωναν γιορτές (!) για τη Γενοκτονία. Οχι βέβαια ότι το εννοούσαν οι άνθρωποι, αλλά η “ανορθογραφία” στις ανακοινώσεις έμενε. Στη συνέχεια βέβαια, και μετά απ’ το “την πατρίδα μ’ έχασα, έκλαψα και πόνεσα...” και τους λοιπούς θρήνους, η ρετσίνα και το τικ μετέτρεπαν τη Μνήμη σε κανονικό γλέντι. Η Μνήμη της Γενοκτονίας μετατρεπόταν σε Γενοκτονία της Μνήμης.

Λεπτομέρειες όλα τα παραπάνω, θα πει κανείς. Εκεί όμως, ως γνωστόν, κρύβεται ο διάβολος. Στις λεπτομέρειες. Εκεί και η αισθητική, εκεί και η έλλειψή της. Εκεί καιροφυλακτεί η ακαλαισθησία, ο επαρχιωτισμός. Εκεί αμαυρώνεται κάθε απόπειρα, ή, επιθυμία έστω, για κάποια αναβάθμιση. Για ένα βήμα πιο μακρυά απ’ τον Μεσαίωνα...

Καλό χειμώνα!

(Η ευχή φέτος δεν έχει καμμία πιθανότητα επαλήθευσης. Αυτόν το χειμώνα θα τον θυμόμαστε για χρόνια. Η επόμενη Ανοιξη είναι αισθητά μακριά).