Του Παύλου-Σωκράτη Παυλίδη*

Οταν ετελέθεν ο πόλεμον τη Αλβανίας το 1941 περιμέναμε τα παλικάρε τι χωρί μουν να κλώσκουνταν οπίς’ α σπίτε τουν.

Είχαμε και σκοτωμέντ’σ δύο παλικάρε λεβέντες ους ακί απάν, τον Θόδωρον τη Γιωρίτς και τον Σωκράτη τη Πάνονος τη τζαμπάζο.

Είχαμε και εκάν δύο τρεις γεραλαέμεντς.

Τα ημέρας εκίνα να πάνε κι άλλο να μην κλώσκουνταν, το μάτε τι χωρί επέμναν ση στράταν. Εμείς ατώτε μικρά παιδόπα έμνες, όλον επαίζαμε εξ ση χωρή σα στράτας εκί σην Καρατσαλή (Καλλιρόη) μερέα, που χωρίσμας έναν μικρόν ρασόπον κι οπείς μερέα εν μικρόν χωρίον εκαν 20-25 οσπιτόπα με τ’ ανθρώπ’ς ασε.

Σήτε έπαιζα με τη χωρί μουν τα παιδία, όλε έμνες γιασίτε, ελέπω από μακρά τον Χρήστον Σ. Ορφανίδη τη Γαράταη τον γιον (αέτς ελέγανατ’ς) που έπαιζεν και κεμεντσέν εγνώρτσατον, εγυάλιζεν η φαλάκρατ, εκλώστεν ας η Αλβανίας τον πόλεμο. Ετρεξα ση μάναμ και είπα την ο Χρήστον πα έρθεν τη Μαρίας, τη Ανθής ο γιόν.

Δέβα στυχαρία τη γαρίνατ την Μαρία, άλλο μη στεκ’ς είπεμε η μάναμ.

Δέβα πέει ατ’ς φως το μάτα σουν, έρθεν ο Χρήστον.

Κι αν ερωτούνεσε που εν πέατς έρτε ας ση Καρατσαλής την στράταν. Ατά το γράφτω, λέγω σας ψέματα κείνε, εγένταν το 1941 τη χρονίας, άμα ντο μήνας έτον ενέσπαλα.

Την πατρίδα εμουν επάτεσαν οι Γερμανοί και οι Ιταλοί.

Οι Γερμανοί έγκαν και τη Βουλγάρτς ση Μακεδονία γιατί εδώκαν ατ’ς στράταν, όντες εντώκαν κι εσέβαν σην Πατρίδαν εμούν.

Οσα παλικάρε εγλύτωσαν ας σον πόλεμο τη Αλβανίας εκλώσταν’ς οσπίτα τουν. Οι γεραλαέμ πα επέμναν σα Νοσοκομεία ως να γίνταν καλά. Είχαμε εκάν δυό, τρία παλικάρε γεραλαεμέντ’ς σην Αλβανία ο Νίκος Δουκόγλου, ο Ζάχος, ο Γιώργο τη Γαράπανα τη Μαρούλας ο άντρας.

Εγώ εντροπέας και χασεμένος όπως έμνε, εκλώστα και είπα την μάναμ. Μάνα, εγώ κι πάω εντρέπωμαι!!

Νέπαι, τρέξον είπε με ξαν η μάναμ, θα δείνεσε παράδας!

Εγώ όντες εκ’σα θα δείνεμε παράδες αμόν έλλαξα νιάτα, άμα ξαν σα δίχωτα έμνε.

Σα τελευταία επήρα την απόφασην να πάω.

Επήγα ενέλαξα κι επεκεί σίτα έτρεχα εδελέα κι ερούξα κα.

Εκόπα τα γόναταμ, το καστούμ ντε φόρνα ελερώθεν εγομώθεν τόζα. Πολλά εστυβάρινα ο μαύρον.

Η γούλαμ εγομώθεν κι ετοίμαγα να κλώσκουμε οπίς... Αμα, ενούτσα τα παράδας, κι επεκεί... επίκα ατόσον κόπο... να παν χαμένα κι εγκατο σην λογαρία, ετοίναξα τα τόζα κι επήρα ξαν τη στράταν. Κι εν και μακρά ας σο σπίτ’νε μουν, τη Χρήστονος το σπίτ.

Ως να τερώ ολόγεραμ εβρέθα οξωκά σο σπίτ και κουΐζω Μαρία!!! Εκάν δύο τρία φοράς.

Σουμώνο και στέκω, άμ ας σην εντροπήν μ’ επίασεμε κρυφός ψύχος. Ιδρωσα. Ερθεν η Μαρία σην πόρτα και όπως έμνε χαρεμένος... αμάν λέγατεν. Φως το μάτες ο Χρήστον σην στράτα τη Καρατσαλής εν.

Το μάτες γομάτον φως είπε με, εκείνε, άμα που εν; λέει με...

Οντες είπατεν που εν αμάν επήεν κι έγκεν και εδώκεμε 100 φράγκα. Ποίος κι χαίρεται όντες ακούι αΐκα χαπάρε; Πόσον εχάρα κι εγώ μ’ ερωτάτε. Ολα ενεσπάλθαν. Πολλά κι επήεν έρθεν κι η μάνατ η Ανθή. Αφού εστυχαρίασα κι εκείνεν, εξέγκεν την κεσέντατς κι εδώκεμε 100 φράγκα (αέτς, έλεγαν τα παράδες ατότε) επεχαίρετσα’τς κι επήρα τη στράταν για το σπίν εμουν σην μάναμ. Σίτε εκλώσκουμνε έλεγε εγώ εμέν. Γιατί να είσαι ατόσον εντροπέας. Καλά και κι κορδυλάεν η γλώσσαμ! Απα τότε εδέβαν πενήντα χρόνε. Ε... κι τι χρόνα... ε... κι... τι βαχούτα πότε έρθετε κι εδέβετε. Ακόμαν οψεκέσ’ ετον.

*Από το βιβλίο του “ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ ΤΟ ΜΠΕΛΛΕΣ”

(Φωνή από τον Ροδώνα)