Μόνον ο κάλαμος ενός Ι. Χρυσοστόμου θα μπορούσε να παραστήσει και να περιγράψει τη θυελλώδη, την πολυτάραχη αυτή προσωπικότητα. Είναι ο μεγάλος Απόστολος των Εθνών, το “σκεύος της εκλογής”, “το στόμα του Χριστού”, “ο πρώτος μετά τον ΕΝΑΝ”, ο Απόστολος Παύλος. Τον ονομάζουμε “Ουρανοβάμονα” γιατί ανέβηκε μέχρι “τρίτου ουρανού”. Ουρανομήκης μορφή λοιπόν είναι ο Απ. Παύλος, γιατί είναι ο μοναδικός άνθρωπος που “ηρπάγη” και ανέβηκε στον Παράδεισο.
Πολλές μεγάλες μορφές πέρασαν απ’ τον πλανήτη Γη. Στεκόμαστε με θαυμασμό και τους κοιτάμε. Ο Ι. Χρυσόστομος λέει ότι “όταν βλέπουμε τον Παύλο, είναι σαν να βλέπουμε έναν ανδριάντα στημένο στον ουρανό, που δεν στέκεται σ’ έναν μέρος, ούτε είναι τοποθετημένος σ’ ένα μόνον τόπο”. Για να δείξει δε το μεγαλείο του Παύλου, χρησιμοποιεί μια άλλη εικόνα: “Ολοι μας, λέει, όλα τ’ αξιώματα και τα πλούτη του κόσμου, όλες οι βασιλείες του κόσμου, δεν κάνουν το νυχάκι του Παύλου”.
Είναι ο Εβραίος εκείνος Σαούλ, που από φανατικός διώκτης των Χριστιανών έγινε, με το όραμα της Δαμασκού (Πραξ. 9, 3-19) ο ένθερμος, ο φλογερός απόστολος του Χριστού. Είναι εκείνος που περισσότερο απ’ όλους εκόπιασε για τη δόξα του Χριστού, για τη διάδοση του Ευαγγελίου Του, στα πέρατα της οικουμένης. Είναι ο ριψοκίνδυνος, ο άκαμπτος, ο αλύγιστος, ο άφοβος μπροστά στους κινδύνους, ακόμα και στο θάνατο.
Δεν άφηνε λεπτό ανεκμετάλευτο. “Νυκτός και ημέρας εργαζόμενος προς το μη επιβαρήσαι τινά” (Α’ Θεσ. 2, 9), δεν έπαυε και να νουθετεί, να συμβουλεύει και να επιπλήττει. Να παρακαλεί, να προσεύχεται “να χαίρει μετά χαιρόντων και να κλαίει μετά κλαιόντων” (Ρωμ. 12,15). διακαής πόθος και επιδίωξή του, η σωτηρία των ψυχών και η δόξα Θεού.
Κανένα εμπόδιο, καμμία απειλή, κανένας κίνδυνος, καμιά δύναμη δεν στάθηκε ικανή να τον εμποδίσει. Χωρίς μέσα συγκοινωνίας, πολλές φορές. Με αφάνταστες δυσκολίες, έχοντας εναντίον του Ιουδαίους και Εθνικούς, βάδιζε πεζός εκατοντάδες χιλιόμετρα. Πεινασμένος, διψασμένος, διωγμένος από τόπο σε τόπο, για να φέρει το μήνυμα της χαράς, της ειρήνης, της ελπίδας, της ελευθερίας, της λύτρωσης, σε όσους ζούσαν στο σκοτάδι της απιστίας, της ειδωλολατρίας, της αμαρτίας, για να φωνάξει προς όλους: “Η νυξ προέκοψεν, η δε ημέρα ήγγικεν. Αποθώμεθα τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός” (Ρωμ. 13, 12).
Ολόκληρη η ζωή του Απ. Παύλου ήταν μια μεγάλη περιπέτεια. Μια νέα “Οδύσσεια”. Στις τρεις αποστολικές περιοδείες του περπάτησε συνολικά 4.100 χλμ. Και όλα αυτά μέσα σε φοβερούς κινδύνους από θηρία, από θηριώδεις ανθρώπους, κλέφτες και ληστές και επικίνδυνα δάση και ερημιές. Και πάντα μέσα στον κρύο χειμώνα ή στην κάψα του καλοκαιριού. Με πόση ψυχική έξαρση διηγείται τα παθήματά του στην Β’ προς Κορινθίους επιστολή του: “Εν κόποις περισσοτέρως, εν πληγαίς περιβαλόντως, εν φυλακαίς περισσοτέρως, εν θανάτους πολλάκις... εν κόπω και μόχθω, εν αγρυπνίαις πολλάκις, εν λιμώ και δίψει, εν νηστείαις πολλάκις, εν ψύχει και γυμνότητι”.
Και όμως, μέσα σ’ αυτό το καμίνι των θλίψεων, των διωγμών και των κακοπαθειών, μένει ατάραχος, γαλήνιος. Βράχος της πίστεως, γρανίτης της υπομονής. Διότι γνωρίζει ότι υποφέρει για το Χριστό. Και η σκέψη αυτή τον πλημμυρίζει από άφατη χαρά: “Νυν χαίρω εν τοις παθήμασί μου” (Κολ. 1, 24).
Πού οφείλονται τα κατορθώματά του; Στην αγάπη. Είχε θείο έρωτα για το Χριστό και απέραντη αγάπη για τους ανθρώπους. Αυτή η αγάπη ήταν το κίνητρό του, για τους δύο στόχους του: για να οδηγήσει τις ψυχές στο Χριστό και τον εαυτό του στον ουρανό: “Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δεν εν εμοί Χριστός” (Γαλ. 2, 20). Πίστευε ότι μέσα του ζει ο Χριστός, γι’ αυτό τολμά και λέει: “Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού” (Α’ Κορ. 11, 1). “Εμοί το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος” (Φιλπ. 1, 21). Ενας άνθρωπος που θεωρεί το θάνατο κέρδος είναι μεγάλος, δυνατός, δραστήριος, ακατάβλητος. Να το μυστικό του Παύλου. Γι’ αυτό λέει: “Πάντα ισχύω εν τω δυναμούντι με Χριστώ” (Φιλιπ. 4, 13). Δεν είναι δικά μου τα κατορθώματα, λέει, είναι του Χριστού που μου δίνει τη δύναμη. Γι’ αυτό θεωρεί όλα τα κόσμου σκύβαλα και σκουπίδια, για να κερδίσει το Χριστό: “Ηγούμαι πάντα σκύβαλα ίνα Χριστόν κερδίσω” (Φιλιπ. 3, 8). “Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; Ερωτας, θλίψις ή στεναχώρια, ή διωγμός... η κίνδυνος ή μάχαιρα... πέπεισμαι γαρ ότι ούτε θάνατος, ούτε ζωή, ούτε άγγελοι, ούτε αρχαί, ούτε δυνάμεις, ούτε ενεστώτα, ούτε μέλλοντα, ούτε ύψωμα, ούτε βάθος, ούτε τις κτίσις ετέρα δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Θεού της εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών”.
Αν είναι αληθινό αυτό που λέγεται ότι, Ελληνας είναι αυτός που κατέχει την ελληνική παιδεία, τότε ο Απ. Παύλος είναι ο ελληνικότερος των Ελλήνων. Εκτός από την εβραϊκή μόρφωση, πήρε και την Ελληνική Παιδεία. Μητρική του γλώσσα ήταν η Ελληνική. Εμαθε καλά την αρχαία Ελληνική φιλοσοφία και πήρε το όνομα Παύλος. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσεώς του αναπτύχθηκε στην Ελλάδα ή σε τόπους όπου κατοικούσαν Ελληνες. Το κήρυγμά του γίνονταν αποκλειστικά στην Ελληνική γλώσσα. Να τονίσουμε εδώ ότι όλες οι επιστολές του έχουν γραφτεί στα Ελληνικά, ακόμα και η προς Εβραίους επιστολή. Γνωρίζουμε επίσης το περιστατικό που έγινε αφορμή να έλθει στην Ελλάδα. Βρίσκονταν στην Τροία και είδε όραμα: Ενας άντρας Μακεδόνας τον καλούσε να έλθει στην Ελλάδα και να τους βοηθήσει: “Διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησον ημίν” (Πρξ. 16, 9). Ετσι η Ελλάδα έγινεν η γέφυρα από την οποία πέρασεν ο Χριστιανισμός στην Ευρώπη, πράγμα που έχει μεγάλη σημασία για τη σημερινή Ευρώπη, η οποία αποτελείται από Χριστιανικά κράτη.
Θα’ταν ασυγχώρητο σφάλμα πριν κλείσω αυτό το πόνημά μου, να μην συμπεριελάβω το αριστούργημα μέσα στην παγκόσμια λογοτεχνία, τον “ύμνο της αγάπης” του Απ. Παύλου. Σ’ όλες τις βιβλιοθήκες του κόσμου, σ’ όλα τα αποφθέγματα της σοφίας των λαών, δεν μπορούμε να βρούμε έναν τέτοιο μεγάλο θησαυρό. Είναι “ο ύμνος της αγάπης”, η υψηλότερη κορυφή των συγγραφέων της Κ.Δ”.
Ο ύμνος της αγάπης
1Εάν ταις γλώσσες των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον. 2Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν και έαν έχω πάσαν την πίστην ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί.3Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμα του ίνα καυθήσωμαι αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμε.4Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται. 5Ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, 6ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία. 7Πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. 8Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· είτε δε προγητείαι, καταργηθήσονται· είτε γλώσσαι παύσονται· είτε γνώσις, καταργηθήσεται....... 13νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα· μείζων δε τούτων η αγάπη (Α’ Κορ. ιγ’ 1-8, 13).
(Μετάφραση) 1Εάν υποτεθεί ότι ξέρω να μιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι σαν χαλκός που κάνει θόρυβο ή κύμβαλο που αλαλάζει, χωρίς να αποδίδει κανένα μουσικό φθόγγο. 2Και εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και γνωρίζω όλα τα άγνωστα και απόκρυφα μυστήρια και κατέχω κάθε είδος γνώση και αν έχω την πίστη σ’ όλη της την πληρότητα, ώστε να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν είμαι τίποτα. 3Και εάν πουλήσω τα υπάρχοντά μου για να δώσω ψωμί σε πεινασμένους και εάν παραδώσω το σώμα μου να καεί στη φωτιά, αλλά δεν έχω αγάπη, δεν ωφελούμε τίποτα. 4Η αγάπη είναι μεγαλόψυχη και ανεκτική, είναι ευεργετική και εξυπηρετική. Η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν φέρεται με αλαζονεία και αυθάδεια. Δεν περηφανεύεται, δεν ξιπάζεται. 5Δεν κάνει ασχήμιες. Δεν ζητά εγωϊστικά το συμφέρον της. Δεν ερεθίζεται εναντίον του άλλου. Δεν βάζει ποτέ το κακό στο νου της εναντίον του πλησίον. 6Δεν χαίρεται για την αδικία και χαίρεται όταν βλέπει να επικρατεί η αλήθεια. 7Πάντα σκεπάζει στοργικά. Πάντα πιστεύει, πάντα δέχεται με εμπιστοσύνη κάθε τι καλό για τον άλλο. Πάντα διατηρεί την ελπίδας της. Πάντα έχει υπομονή. 8Η αγάπη δεν ξεπέφτει ποτέ, αλλά μένει σταθερή και αιώνια. Και είτε το προφητικό χάρισμα καταγηθεί, είτε γλώσσες παύσουν, είτε η γνώση γενικά καταργηθεί.... 13Και τώρα απομένει η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη, αυτά τα τρία. Πιο μεγάλη και ανώτερη από αυτές τις τρεις, είναι η ΑΓΑΠΗ.
Μ’ ευχές και τιμή
Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Αλεβιζάκης