Του Κωνσταντίνου Βαστάκη*
“Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν άδου την καθαίρεσιν”
(Ιω. Δαμασκηνός)
“Πλάκες που στέκατε βαριές,
στα μνήματα και στις καρδιές,
σας έσπασ’ ο Χριστός μου...”
(Γ. Βερίτης)
Προλεγόμενα
Η Ανάσταση του Χριστού είναι για όλους τους χριστιανους αλλά και για τον καθένα προσωπικά, το μεγαλύτερο και συγκλονιστικότερο γεγονός στη ζωή μας. Είναι ένα γεγονός ο οποίο ανταποκρίνεται εξ ολοκλήρου στις πνευματικές μας ανησυχίες και αναζητήσεις και απαντά με σαφήνεια στα μεταφυσικά μας ερωτήματα. Είναι το μοναδικό γεγονός το οποίο διώχνει μια για πάντα το φόβο και την αγωνία του θανάτου από τις ψυχές των πιστών.
Αυτό που επιθυμεί και λαχταρά ο άνθρωπος και που δεν μπορεί να το κατορθώσει μόνος του, το βρίσκει σ’ όλη του την πληρότητα στην ανάσταση του Χριστού. Και τούτο διότι ο Χριστός με τον θάνατό Του επί του Σταυρού και την εκ νεκρών Ανάστασή Του, μας ελευθέρωσε μια για πάντα από το φόβο και τον τρόμο του θανάτου.
Ο Κύριος με το Πάθος και τη θριαμβευτική Του Ανάσταση, εγεφύρωσε το χάσμα το οποίο προκάλεσε η αμαρτία ανάμεσα στο Θεό και τον άνθρωπο. Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί την εγγύηση και της δική μας σωματικής αναστάσεως. Ενώ θα πεθάνουμε όλοι μας σωματικά, εν τούτοις η κατάστασή μας αυτή θα είναι προσωρινή και μεταβατική, διότι μας περιμένει η ανάστασή μας, όπως μας υποσχέθηκε ο Κύριος.
Ο Απόστολος Παύλος λέγει: “Ει γαρ πιστεύομεν, ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντος δια του Ιησού άξει συν αυτώ” (Α’ Θεσσ. Θ’ 33).
Οπως δοξάσθηκε ο Χριστός ως Θεάνθρωπος, έτσι και εμείς ως πιστοί οπαδοί Του, θα δοξασθούμε και θα λάμψουμε στην αιώνια βασιλειά Του. (Βλέπε και Αρχ. Σεβαστ. Κωνσταντινίδη “Ευαγγελικές αναλαμπές”, σελ. 103 κ.ε).
Το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού
Και οι τέσσερεις ιεροί Ευαγγελιστές αναφέρονται στο συγκλονιστικό γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού (Ματθαίος ΚΗ’ 1-15, Μάρκος ΙΣΤ’ 1-8, Λουκάς ΚΔ’ 1-12, Ιωάννης Κ’ 1-18).
Κάθε φορά που ο Χριστός αναφερόταν στο θάνατό Του που επρόκειτο να συμβεί, πρόσθετε και τη φράση ότι “την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί”. Ο Ευαγγελιστής Μάρκος, αναφερόμενος στο γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού λέγει ότι “1όταν πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαλινή, η Μαρία, η μητέρα του Ιακώβου και η Σαλώμη, αγόρασαν αρώματα για να πάνε ν’ αλείψουν το σώμα του Ιησού (όπως ήταν το ιουδαϊκό έθιμο). 2Και πολύ πρωί την πρώτη ημέρα της εβδομάδος (την Κυριακή), μόλις ανέτειλε ο ήλιος ήρθαν στο μνήμα. 3Ελεγαν μεταξύ τους: “Ποιός θα μας κυλήσει την πέτρα από την είσοδο του μνήματος;” 4Γιατί (αυτή η πέτρα) ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Μόλις όμως κοίταξαν προς τα εκεί, παρατήρησαν ότι η πέτρα είχε κυλήσει από τη θέση της. 5Μόλις μπήκαν στο μνήμα (που ήταν σαν μικρό δωμάτιο, κατά την ιουδαϊκή συνήθεια), είδαν ένα νεαρό με λευκή στολή να κάθεται στα δεξιά και τρόμαξαν. 6Αυτός όμως τους είπε: “Μην τρομάζετε. Ψάχνετε για τον Ιησού από τη Ναζαρέτ, τον εσταυρωμένο; Αναστήθηκε. Δεν είναι εδώ. Να και το μέρος όπου τον είχαν βάλει. 7Πηγαίνετε τώρα και πείτε στους μαθητές του και στον Πέτρο: “Πηγαίνει πριν από σας στην Γαλιλαία και σας περιμένει· εκεί θα τον δείτε, όπως σας το είπε”. 8Αυτές βγήκαν και έφυγαν από μνήμα γεμάτες τρόμο και δέος· και σε κανέναν δεν είπαν τίποτε, γιατί ήσαν φοβισμένες (Μάρκου (ΙΣΤ’ 1-8).
Στη συνέχεια, τα Ευαγγέλια μας κάνουν λόγο για τις εμφανίσεις του αναστημένου Ιησού. (Ματθαίος ΚΗ’ 9-10, 16-20, Μάρκος ΙΣΤ’ 9-14, Λουκάς ΚΔ’ 13-53, Ιωάννης Κ’ 11-23, Πράξεις Α’ 1-11). Ο Ιησούς εμφανίστηκε στη Μαρία τη Μαγδαλινή, στους δέκα Μαθητές, χωρίς το Θωμά, στο Θωμά μαζί με τους άλλους παρόντες, στους δύο Μαθητές που πήγαιναν προς το χωριό Εμμαούς κλπ. Ο Απόστολος Παύλος μας δίνει ένα είδος καταλόγου αυτών των εμφανίσεων του αναστημένου Ιησού, με τελευταία την εμφάνισή του σ’ αυτόν τον ίδιο τον Παύλο αργότερα, καθώς πλησίαζε στην πόλη Δαμασκό της Συρίας, με σκοπό να συλλάβει χριστιανούς (Α’ Κορινθ. ΙΕ’ 5-8).
Το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού είναι κάτι το αφάνταστα μεγάλο. Οι Μαθητές Του, όχι μόνον έχουν πεισθεί ότι ο Ιησούς ζει, αλλά ζουν μια συγκλονιστική πραγματικότητα, την εξής: ο ταπεινωμένος Ιησούς του Σταυρού, τώρα είναι αναστημένος, ολοζώντανος μπροστά τους. Δεν είναι βέβαια διαφορετικός από Εκείνον που ήξεραν πριν από τη Σταύρωση, όμως τώρα είχει “αναστάσιμο σώμα”, ελευθερωμένο από κάθε περιορισμό. Είναι ο πραγματικός Ιησούς. Αυτός δηλαδή που τρώει μαζί τους, που δείχνει τα σημάδια από τα καρφιά και εκείνοι τον ακούνε, τον βλέπουν ολόκληρο, τον ψηλαφούν... Στην αρχή οι Μαθητές δυσκολεύονται να πιστεύσουν αυτό που βλέπουν τα μάτια τους. Ησαν άνθρωποι πραγματιστές και δυσκολόπιστοι. Γρήγορα όμως αυτές οι έκτακτες εμπειρίες με τον αναστημένο Χριστό, συνδέονται στη σκέψη τους με την όλη εικόνα του Ιησού, όπως τον είχαν ζήσει αρκετό καιρό πριν. Ενω περίμεναν να αναστηθεί στη μελλοντική γενική ανάσταση, τώρα τον βλέπουν ζωντανό μποροστά τους και αισθάνονται δέος και χαρά μαζί. Ετσι καταλαβαίνουν ότι η μορφή αυτής εδώ της παρούσης ζωής τελειώνει και έρχεται μια καινούργια ζωή για τον κόσμο. (Βλέπε και Σάββα Αγουρίδη-Σωκράτη Νίκα: Ο Χριστός και ο καινούριος κόσμος του Θεού, ΟΕΔΒ, σελ. 197-199).
Η σημασία της Αναστάσεως για τον άνθρωπο
Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί τη βέβαιη απόδειξη ότι η θυσία του επάνω στο Σταυρό για τη σωτηρία του κόσμου, έγινε αποδεκτή από τον ουράνιο Πατέρα. Και η σωτηρία του κόσμου είναι πλέον γεγονός, αφού έχει αρθεί οριστικά η δύναμη του θανάτου και έγινε η επανόρθωση της πτώσεως του ανθρωπίνου γένους. Ο θάνατος δεν είναι αιώνιος, είναι πλέον προσωρινός.
Με την Ανάσταση του Χριστού επετεύχθη η παλιγγενεσία του ανθρώπου και της “συνωδινούσης αυτώ κτίσεως” (Ρωμ. Η’ 22). Αυτό το μέγα και μοναδικό γεγονός στην ανθρώπινη Ιστορία είναι όχι απλά το προαναγγελτικό σημείο της παλιγγενεσίας του ανθρώπου, αλλά αυτή η ίδια η παλιγγενεσία.
Στο σημείο αυτό θέτουν ένα ερώτημα, το εξής: Τί άλλαξε άραγε μέσα στον κόσμο με την Ανάσταση του Χριστού, αφού όπως διαπιστώνεται καθημερινά, ο θάνατος, το άδικο, το κακό (φυσικό και ηθικό), συνεχίζουν να θριαμβεύουν;
Αυτό το ερώτημα βγαίνει από την άγνοια του έργου του Ιησού, δηλαδή από την άγνοια για το τί ήρθε να κάνει στον κόσμο ο Ιησούς. “Για τους Ευαγγελιστές και την πίστη της Εκκλησίας, η απάντηση είναι απλή: ο Χριστός και η Βασιλεία Του είναι άνοιγμα στον κόσμο της αγάπης, αληθινή ζωή, νίκη πάνω στο θάνατο. Και η Ανάσταση του Κυρίου αποτελεί το θεμέλειο αυτού του νέου κόσμου· την “απαρχή”, ένα καινούργιο ξεκίνημα για την ανθρωπότητα. Αν λοιπόν οι άνθρωποι το θελήσουν και πιστέψουν (γιατί ο Χριστός δεν είναι βία και επιβολή, αλλά κάλεσμα και προσκλητήριο), μπορεί μέσα στην καρδιά της ανθρωπότητας να γίνει η έκπληξη, να έρθει η νέα ζωή, το θαύμα της μεταμόρφωσης.
Ο Απόστολος Παύλος και οι Πατέρες της Εκκλησίας, αυτή τη δυνατότητα της Ανάστασης του κόσμου την ονομάζουν “νέα κτίση”, νέα γέννηση, νέα δημιουργία. Και πρώτος που άνοιξε το δρόμο σ’ αυτή τη ζωή (“πρωτότοκος” την αναγέννησης του κόσμου) είναι ο Χριστός, που νίκησε το θάνατο-η κεφαλή του σώματος της Εκκλησίας. Ολα λοιπόν είναι δυνατά, όλα γίνονται πρόγευση και ελπίδα”. (Σ. Αγουρίδης, σελ. 200).
Επίλογος
Για μας η Ανάσταση του Χριστού είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, είναι καθημερινή παρουσία στη ζωή μας διότι ζούμε, πρέπει να ζούμε, εν Χριστώ. Ο αναστημένος Χριστός κάνει ψηλαφητή την παρουσία Του μέσα στην καρδιά μας. Μας αγαπάει, μας μιλάει γλυκά, μας γεμίζει τη ζωή μας, μας συντροφεύει στοργικά διαρκώς. Η Ανάσταση για μας είναι-πρέπει να είναι-πλέον κατάσταση ζωή και ο Χριστός ο μεγάλος μας αδελφός, που με την Ανάστασή Του άνοιξε το δρόμο και για τη δική μας ανάσταση, για την ανάσταση όλων των ανθρώπων (Βλέπε και Αρχιεπ. Χριστόδουλου: Κυριακάτικοι αντίλαλοι Β’ σελ.11). Ας πετάξουμε λοιπόν έξω από τις καρδιές μας τα βρώμικα και δηλητηριώδη σκουπίδια των παθών μας και της ανθρώπινης πλάνης και ψευδοσοφίας και ας δώσουμε τόπο μόνο στη φλόγα της Αναστάσεως του Χριστού, για να γίνουμε νέοι άνθρωποι αναστάσιμοι και για να μεταμορφωθεί ο καθένας μας και ο κόσμος όλος-από κόλαση του σατανά σε παράδεισο και βασιλεία της ζωής και της χαράς, σε βασιλεία του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού.
*Θεολόγος, τέως λυκειάρχης