Του Παύλου Τονικίδη*

Απόσπασμα από το βιβλίο ο Ζητιάνος του Ανδρέα Καρκαβίτσα : «….O Tζιριτόκωστας  ενοίκιαζεν από φτωχούς γονέους παιδιά κουτσά, κουλά, τυφλά, άλαλα, τα εγύμναζε κάμποσον καιρό στα μυστήρια της ζητιανιάς και τα έφερεν έπειτα, σαν περατάρης γερανός τα χειλιδόνια, στη Σμύρνη, στην Πόλη, στην Bουλγαρία, έως επάνω στην Bλαχία! ….»

Ο ζητιάνος πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Εστία το1896 και σήμερα 120 χρόνια μετά !!! είναι τόσο επίκαιρος όσο ποτέ, μόνο που σήμερα τα «χελιδονάκια» ακολουθούν αντίστροφη πορεία από τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Σκόπια και Αλβανία στους δρόμους και τις πλατείες της Κεντρικής Μακεδονίας και του Κιλκίς.

Το φαινόμενο της επαιτείας με τη χρήση ανηλίκων, συχνά μωρών, σαν κράχτη αποκτά διαστάσεις επιδημίας και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.

Δεν θα αναφερθούμε στο Ποινικό Κώδικα όπου στο Άρθρο 407 όπου: Όποιος επαιτεί από φυγοποινία ή από φιλοχρηματία ή κατά συνήθεια τιμωρείται με κράτηση έως έξι (6) μήνες ή με πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, μιας και οι πολιτικές λιτότητας και μείωσης των κοινωνικών δαπανών που εφαρμόζεται πανευρωπαϊκά έχουν οδηγήσει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στην ανεργία, απόλυτη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση.

Θα εστιάσουμε όμως στο απαράδεκτο φαινόμενο εκμετάλλευσης της ευάλωτης ηλικιακής ομάδας παιδιών από 5 έως 12 χρόνων όπου  σύμφωνα με τη κα Άρτεμις Καλαβάνου, πρόεδρου του Ελληνικού Δικτύου για την Καταπολέμηση της Φτώχειας είναι η ηλικιακή ομάδα που περισσότερο πλήττεται τελευταία.

Στη περίπτωση αυτή θα περιμέναμε από τα εντεταλμένα όργανα της Πολιτείας να εφαρμόζουν με ζήλο το Άρθρο 409 του ποινικού κώδικα όπου: Τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών ή με χρηματική ποινή:

α) όποιος εξωθεί σε επαιτεία ή παραλείπει να εμποδίσει από την επαιτεία ή την αλητεία πρόσωπα που έχει την επιμέλειά του ή που βρίσκονται σε σχέση εξάρτησης από αυτόν.

β) όποιος παραδίδει ή προμηθεύει σε άλλους πρόσωπα ηλικίας κάτω των 17 ετών ή που έχουν υπερβεί αυτήν την ηλικία, είναι όμως σωματικά ή διανοητικά ανάπηρα, για να προκαλούν με τη νεαρή τους ηλικίας ή με τη τυχόν σωματική ή διανοητική ασθένεια ή αναπηρία τους τον οίκτο ή την περιέργεια του κοινού για χρηματικό όφελος δικό του ή άλλου.

Αποτελεί υποχρέωση μιας ευνομούμενης πολιτείας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία αυτών των παιδιών, καθώς, αφενός το φαινόμενο της παιδικής εκμετάλλευσης λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις στην Ελλάδα, αφετέρου η χώρα δεσμεύεται νομικά να το πράξει έχοντας υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία προβλέπει ότι «τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφής οικονομική εκμετάλλευση (επαιτεία, εκπόρνευση, πορνογραφία, δουλεμπόριο, κ.λπ.).

Συναφώς, το άρθρο 3 παράγραφος 3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύει ρητώς την ΕΕ να προωθεί την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, ενώ τα δικαιώματα του παιδιού κατοχυρώνονται επίσης με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το άρθρο 24 του οποίου αναγνωρίζει ότι τα παιδιά είναι ανεξάρτητοι και αυτοτελείς κάτοχοι δικαιωμάτων, και  παράλληλα αναγορεύει το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού σε πρωταρχικό μέλημα των Δημόσιων Αρχών και των Ιδιωτικών οργανισμών.

Το Επιμελητήριο Κιλκίς Μέλος του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ οφείλει να είναι ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένο στο θέμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και θεωρεί πως για να υπάρξει ένα ουσιαστικό πρόγραμμα αντιμετώπισης του προβλήματος της επαιτείας μέσω της εκμετάλλευσης ανηλίκων χρειάζεται η συνεργασία όλων μας.

Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί την ευαισθητοποίηση, συντονισμό, αναφορά και καταγραφή συμβάντων και βιώσιμες παρεμβάσεις από όλους τους τοπικούς φορείς: Αυτοδιοίκηση, Εισαγγελία, Αστυνομία, Επιχειρήσεις, Επιμελητήριο, Εκκλησία, ΜΚΟ, Συλλογικότητες Πολιτών, αλλά και όλους εμάς τους μεμονωμένους Ενεργούς Πολίτες που λέμε ΟΧΙ στην εκμετάλλευση ανηλίκων με αφορμή την επαιτεία.

*Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κιλκίς