Τους νεκρούς ΕΛΑΣίτες της μάχης της Νέας Σάντας τίμησαν σε εκδήλωση που διοργάνωσαν το Παράρτημα Κιλκίς της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και η ΚΟΒ Γαλλικού του ΚΚΕ, την Κυριακή 30 Οκτώβρη, στο μνημείο που βρίσκεται δίπλα από τον τόπο που δόθηκε η μάχη, στη Νέα Σάντα.
Ιστορικό
Στις 25 Οκτώβρη 1944, το 10ο Τάγμα του 13ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, αφού έδωσε δύο μεγάλες μάχες τις προηγούμενες ημέρες στην περιοχή της Τερπύλου -Κορονούδας και στην Ευκαρπία, και κατευθυνόμενο προς τη Θεσσαλονίκη, ειδοποιήθηκε για την παρουσία γερμανικής φάλαγγας. Εκεί ο 3ος Λόχος του Τάγματος έδωσε μάχη με τους σχηματισμούς των Γερμανών και των Ελλήνων συνεργατών τους που τους συνόδευαν. Οι Γερμανοί βρίσκονταν σε πορεία εγκατάλειψης της χώρας και είχαν σκοπό να φυλάξουν τη σιδηροδρομική γραμμή για να περάσουν ανενόχλητα τα υπόλοιπα στρατεύματα.
Την ομιλία της εκδήλωσης πραγματοποίησε ο Γραμματέας της ΚΟΒ Γαλλικού, Περικλής Χριστοδουλίδης, ο οποίος αφού αναφέρθηκε στα γεγονότα της μάχης σημείωσε ότι «έχουμε χρέος απέναντι σ’ αυτά τα παιδιά να συνεχίσουμε τον αγώνα τους, για να μπορούμε να πούμε ότι πραγματικά τους τιμάμε και δεν το κάνουμε από υποχρέωση.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε για το φασισμό και για τη Χρυσή Αυγή, για την οποία είπε ότι «είναι όργανο της αστικής τάξης, είναι όργανο των εφοπλιστών και του μεγάλου κεφαλαίου και ο μπαμπούλας του λαϊκού κινήματος. Από αυτούς χρηματοδοτείται και για αυτό καίγεται να τσακίσει τους λιμενεργάτες, φτιάχνοντας δουλεμπορικά γραφεία. Μήπως χτύπησαν ποτέ κανέναν εργοδότη που δεν πληρώνει τους εργαζόμενους; Μήπως πιάσανε κανένα εφοπλιστή που έχει απλήρωτο το πλήρωμα;
Οι νεκροί της μάχης
Οι νεκροί της μάχης της Νέας Σάντας Κιλκίς στις 25 Οκτώβρη 1944, όπως αναγράφονται στο μνημείο είναι οι: Ανδρεάδης Λάζαρος, Γραμματικόπουλος Παναγιώτης, Γρηγοριάδης Βασίλειος, Ιακωβίδης Κωνσταντίνος, Καλομενίδης Ανέστης, Καρολίδης Σωκράτης, Κατρανίδης Σάββας, Παυλίδης Σάββας, Σπυρίδης Ευάγγελος, Στολτίδης Γεώργιος, Τεκτονίδης Γεώργιος, Χασίδης Θεόδωρος, Χαρτοματζίδης Γεώργιος, Γρηγοριάδης Χρήστος, Μωυσιάδης Χρήστος, Χριστοφορίδης Χρήστος.